Từ ngày 1/7/2025: Cấp xã được cấp sổ đỏ không cần xác nhận quy hoạch, tranh chấp đất

Từ ngày 1/7/2025, Nghị định số 151/2025/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực, quy định nhiều nội dung đổi mới liên quan đến thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai giữa chính quyền cấp huyện và cấp xã. Một trong những thay đổi quan trọng là việc UBND cấp xã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu mà không cần xác nhận tình trạng quy hoạch hay tranh chấp đất như trước đây.

Bỏ yêu cầu xác nhận tình trạng quy hoạch và tranh chấp đất khi cấp sổ đỏ

Trước đây, người dân khi làm thủ tục cấp sổ đỏ thường phải nộp thêm giấy xác nhận của UBND cấp xã để chứng minh thửa đất không có tranh chấp, không nằm trong quy hoạch. Tuy nhiên, theo Điều 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP, quy định này chính thức bị bãi bỏ. Theo đó, người dân khi nộp hồ sơ cấp sổ đỏ tại UBND cấp xã sẽ không cần nộp văn bản xác nhận đất không tranh chấp, không quy hoạch hoặc sử dụng ổn định. Thay vào đó, cơ quan tiếp nhận hồ sơ sẽ căn cứ vào hệ thống dữ liệu đất đai để kiểm tra thông tin, thực hiện hậu kiểm theo đúng quy định pháp luật.

Cấp xã được cấp sổ đỏ lần đầu cho hộ gia đình, cá nhân

Một điểm mới đáng chú ý là việc giao thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho UBND cấp xã, áp dụng đối với các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định, đủ điều kiện theo quy định của Luật Đất đai 2024. Thẩm quyền này trước đây thuộc cấp huyện hoặc tỉnh, nhưng nay được phân cấp rõ ràng để rút ngắn quy trình giải quyết và tăng cường tính tự chủ của địa phương.

Phân định rõ trách nhiệm cấp xã và cấp huyện

Trong khi UBND cấp xã được giao trách nhiệm tiếp nhận, thẩm định và cấp sổ đỏ lần đầu, thì việc xác minh tình trạng quy hoạch, tranh chấp, hoặc vi phạm pháp luật đất đai sẽ do cơ quan chuyên môn cấp huyện phụ trách qua cơ chế hậu kiểm. Điều này giúp đảm bảo thông tin được kiểm tra khách quan, minh bạch dựa trên hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất toàn quốc, hạn chế việc phụ thuộc vào xác nhận thủ công từ cán bộ xã.

Cấp xã được thêm nhiều thẩm quyền mới trong lĩnh vực đất đai

Ngoài việc cấp sổ đỏ, Chủ tịch UBND cấp xã còn được trao thêm một số thẩm quyền đáng chú ý như:

Quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;
Giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân;
Phê duyệt phương án sử dụng đất nông nghiệp, đất trồng lúa;
Tiếp nhận và giải quyết các tranh chấp đất đai phát sinh trong cộng đồng dân cư.

Đây là bước chuyển mạnh mẽ trong việc phân quyền và phân cấp quản lý đất đai, tạo điều kiện cho chính quyền cơ sở phát huy vai trò quản lý trực tiếp, nhanh chóng và sát thực tế hơn.

Giải quyết tranh chấp đất đai ngay tại cấp xã

Theo Khoản 3 Điều 236 Luật Đất đai 2024, Chủ tịch UBND cấp xã có quyền giải quyết tranh chấp đất đai giữa cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng dân cư. Trình tự, thủ tục giải quyết được thực hiện đúng quy định, với thời hạn tối đa là 45 ngày (có thể kéo dài thêm 10 ngày nếu thuộc khu vực đặc thù). Đồng thời, cấp xã có thể ra quyết định cưỡng chế thi hành khi bên liên quan không thực hiện theo kết luận đã ban hành.

Linh hoạt trong tiếp nhận hồ sơ cấp sổ đỏ

Một nội dung đổi mới đáng chú ý khác là người dân có thể nộp hồ sơ cấp sổ đỏ tại bất kỳ đơn vị hành chính nào trong cùng tỉnh, không còn bắt buộc nộp hồ sơ tại nơi có đất như trước. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đặc biệt là những người không thường xuyên cư trú tại địa phương có đất.

Thời gian giải quyết được rút ngắn

Theo quy định mới tại Nghị định 151/2025/NĐ-CP:

Thời gian đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất lần đầu: tối đa 17 ngày làm việc;
Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu: tối đa 3 ngày làm việc, tính từ ngày hồ sơ hợp lệ.

Điều này cho thấy nỗ lực cải cách hành chính mạnh mẽ, góp phần giảm phiền hà, chi phí và thời gian cho người dân.

Việc ban hành Nghị định số 151/2025/NĐ-CP và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong quản lý đất đai tại cơ sở. Người dân sẽ được cấp sổ đỏ thuận tiện hơn, không còn chịu cảnh xin xác nhận nhiều nơi, giảm thiểu thủ tục rườm rà, đồng thời giúp chính quyền cấp xã chủ động và trách nhiệm hơn trong quản lý, điều hành. Đây là tín hiệu tích cực, phù hợp với chủ trương cải cách thủ tục hành chính, xây dựng một nền hành chính công khai, minh bạch, hiệu quả và gần dân.

xem video tại đây